O dialogu
Źródłosłów słowa dialog sięga greki. Dia logos tłumaczone jest najczęściej, jako: poprzez słowo, pomiędzy słowami czy przepływ znaczeń.
W literaturze i życiu najczęściej mówi się o dialogu z czterech perspektyw:
- komunikacji, porozumiewania się – dialog jako rozmowa albo szczególna forma komunikacji, w której ważne jest wzajemne rozumienie;
- relacji – budowanie więzi, zdrowych i bliskich kontaktów, a także rozwój człowieka dzięki relacjom dialogicznym,
- kolektywnej inteligencji – czyli zdolności uczenia się od siebie wzajemnie, podejmowania lepszych decyzji dzięki odpowiedniej komunikacji, gdzie kluczowe jest słuchanie i otwartość na inne opinie
- filozofii – gdzie w centrum uwagi jest człowiek i jego spotkanie z drugim człowiekiem (filozofia dialogu, filozofia spotkania)
Skojarzenia dotyczące dialogu jako medium komunikacji, rozmowy przychodzą nam na myśl najczęściej, automatycznie, naturalnie. Nie wyczerpują one, a jedynie sygnalizują możliwości rozważań nad dialogiem. Dialog, dyskusja, debata, konwersacja, polemika, to słowa używane powszechnie w kontekście rozmowy. Często – niesłusznie – zamiennie. Przykładowo w dialogu komunikacyjnym skupiamy się bardziej na słuchaniu, rozumieniu, wyjaśnianiu niż np. przekonywaniu i chęci udowodnienia racji – jak w debacie. Poniżej próba uporządkowania tych pojęć:
Porównanie dialogu, dyskusji i debaty w kontekście komunikacji
Dialog
Dyskusja
Debata
Znaczenie słowa (źródłosłów)
Dialog:
z gr. dia logos – „poprzez słowo”, swobodny przepływ znaczeń
Dyskusja:
z łac. discutere – rozbić na kawałki
z łac. discussio – dyskusja, omówienie
Debata:
z łac. bat(t)uere – uderzać, rozbijać, walczyć
Cel indywidualny
Dialog:
wspólne eksplorowanie, lepsze rozumienie; kolektywne skupienie; wspólny namysł
Dyskusja:
podjęcie decyzji i opracowanie wniosków; domknięcie tematu
Debata:
wygrana tylko jednej opcji
Cel grupowy
Dialog:
Dyskusja:
Debata:
Relacje międzyludzkie
Dialog:
partnerstwo
Dyskusja:
Debata:
Warunek zaistnienia
Dialog:
otwarcie na innych, stworzenie przestrzeni do dialogu; zawieszanie z góry przyjętych założeń
Dyskusja:
celowe spotkanie w celu omówienia wariantów, wymiany zdań; chęć podjęcia decyzji
Debata:
celowe spotkanie oponentów
Myślenie indywidualne
Dialog:
Dyskusja:
Debata:
Czas
Dialog:
Dyskusja:
Debata:
Organizacja spotkania
Dialog:
Dyskusja:
Debata:
Czym dialog jest dla nas?
„Dialog to taki rodzaj kontaktu, interakcji między ludźmi, w których ważne są wzajemna ciekawość oraz otwarcie się na drugiego człowieka. Chęć dowiedzenia się co myśli, jaki jest, jakie ma opinie, przemyślenia, doświadczenia. Taka relacja, pełna szacunku dla odmienności, która wzbogaca obie strony, w której uczymy się od siebie wzajemnie, dzięki której wiemy więcej i stajemy się lepsi"
„Dialog w swej istocie to spotkanie dusz. Dlatego tak trudno o dialog w codziennym życiu, gdyż wymaga on zatrzymania się w tej wąskiej szczelinie, jaką jest teraz, skupieniu się na drugim i zapomnieniu o sobie, o swoim ego. Dialog to przepływ znaczeń między naszymi duszami"
Dlaczego powstała fundacja skupiona na nauczaniu i promocji dialogu?
Wystarczy rozejrzeć się dokoła. Jesteśmy świadkami wielu sporów, konfliktów i kłótni, charakteryzujących się głęboką polaryzacją stanowisk, nieumiejętnością słuchania argumentów drugiej strony brakiem, jakiejkolwiek chęci zrozumienia postawy i poglądów tych drugich.
Czy dialog jest właściwą odpowiedzią na tę sytuację? W naszej fundacji wierzymy głęboko, że tak. Że możliwe jest kształtowanie postaw i umiejętności dialogicznych, takich jak: uważne słuchanie, czasowe zawieszanie własnych poglądów, tworzenie klimatu sprzyjającego przepływowi treści głębszych niż tylko słowa.
Czy to jest łatwe? Nie. Jest to trudne i mało popularne, ale tym bardziej warto podjąć wysiłek i budować mosty porozumienia cegła po cegle i krok po kroku. Tym zajmujemy się od chwili powstania.
